Ring Harbour Properties NV is een vastgoedontwikkelingsbedrijf die de visie heeft om een ‘smart city’ te bouwen in het noorden van Paramaribo. In deze fase zijn de grondontwikkelingsactiviteiten in volle gang. Ring Harbour speelt in op de geanticipeerde economische ontwikkelingen in Suriname met betrekking tot olie-en gasvondsten, groene energie en duurzame bescherming van het kustgebied. De projectontwikkelaar van Ring Harbour City is Terzol Vastgoed NV.

Suriname bouwen doe je niet alleen, dat doen we samen

De afgelopen tijd zijn er veel positieve berichten gepubliceerd in de media over de ondersteuning van Terzol aan de afwateringswerkzaamheden te Weg naar Zee en omgeving. Het personeel van R.A Poeran Building and Construction NV, Unimac, Ring Harbour Properties NV en Terzol Vastgoed NV hebben samen met het Districtsraad en de Ressortsraadleden, bewoners van Weg naar Zee en de ministeries van Openbare Werken en van Landbouw Veeteelt en Visserij, heel hard gewerkt aan het duurzaam oplossen van het afwateringsprobleem[1]. De bewoners van Weg naar Zee en omgeving zijn enorm blij dat het probleem waarmee zij al jaren kampen, op zeer korte termijn is opgelost. Dit is alleen mogelijk geweest doordat deze gedreven ondernemers ervoor kozen om niet langs de kantlijn te staan, maar samen de handen uit de mouwen te steken om de mede-burgers te helpen. Dit zal hopelijk een ‘ripple effect’ teweeg brengen en een inspiratie zijn voor andere Surinaamse ondernemers en individuen om zij aan zij te werken aan het bouwen van ons land.

Afwatering naar zee

Ring Harbour ligt ongeveer 5,5 km van de zee verwijderd en staat in verbinding met Nw Charlesburg (oostelijk deel) en Brantimakaweg (westelijk deel). De Brantimakaweg, die parallel loopt met de kust, staat vervolgens in verbinding met ‘Weg naar Zee’. “Het gebied tussen de Brantimakaweg en de zee is reeds aangetast door erosie en een groot deel van het land is reeds weggespoeld. De Brantimakaweg ligt hoger dan de Kwattaweg met als gevolg dat als er een breuk komt in de Brantimakaweg, de hele Kwattaweg en omgeving tot de Derde Rijweg onder water zal lopen”, aldus Terzol.

Dit jaar viel er meer regen dan normaal vanwege het feit dat dit jaar wederom een “La Niña” jaar is. De bewoners van Weg naar Zee, Rensproject en omgeving, tot zelfs Saramacca, zaten reeds jaren met het probleem van wateroverlast bij zware regenval.

Joel Terzol heeft een uitstekend technisch inzicht als het gaat om afwateringen. Dat blijkt uit de manier waarop Ring Harbour City efficient ontwaterd wordt. De afwatering vindt plaats naar de zee en niet naar de Boomskreek.

Het zeewater dat landinwaarts komt, goed gepolderd worden. De afwatering van Ring Harbour geschiedt middels klepduikers, welke ervoor zorgt dat als er ergens een breuk is, het water niet volledig terugstroomt. In Suriname is het gebruik van sluizen bekend, die manuaal beheerd worden. Bij klepduikers is handmatige bediening niet nodig. Daarnaast zorgen de grote pannen voor waterberging waarna het water wordt gepompt via een afvoerkanaal naar de zee. ‘Gepompt’ omdat Ringweg nu ongeveer 1,3 meter lager ligt dan de kust.

Werk in uitvoering

Daar inmiddels meerdere stakeholders op de hoogte zijn van de activiteiten op Ring Harbour, is Terzol benaderd om ondersteuning te verlenen in het oplossen van het wateroverlast probleem van Weg naar Zee en omgeving. Samen met de Ministeries LVV en OW, het Districtsraad en de Ressortsraadleden, ondernemers en bewoners, zijn de dichtgeslibte kanalen uitgegraven en defecte sluiskleppen gerepareerd. Met de zwampexcavator van collega ondernemer R.A. Poeran is het kanaal vanaf de sluis tot de zee uitgebaggerd. De twee bestaande duikers bij het crematieoord van elk 80 cm doorsnee (die niet berekend zijn om zoveel water af te voeren), zijn vervangen met een stalen duiker van 2 meter doorsnee door Terzol en zijn zakenpartners, die machines, materiaal en mankracht ter beschikking hebben gesteld. De nieuwe stalen duiker is wel 80mm dik en kan naar verwachting ongeveer tien jaren meegaan. De duikers en de sluis bij het crematieoord te Weg naar Zee zijn compleet vervangen. “Hiermee is het westelijk deel vanaf de 4e – 5e rijweg tot Pomona en het oostelijk deel tot Rensproject volledig afgewaterd” geeft ressortraadslid Dhr. S. Jagroe aan.

Bij het uitgraven van de kanalen bleek dat er veel afval is gedumpt langs de kust waardoor de duikers verstopt raakten en de kanalen waren dichtgeslibt. “Als Surinamer is op dit gebied een mindshift nodig. Dat kleine wat we zelf kunnen veranderen is ons afval niet langs de bermen of in het water gooien”, geeft Joel Terzol aan.

Alhoewel het gebied rondom de sluis altijd vrij moet zijn, bleek dat er aan de linkerzijde van de sluis een ‘chill’ kampje was gebouwd en aan de rechterzijde een woning waar tevens bedrijfsvoering plaatsvond. Deze woning was op de dijk gebouwd. De bewoner Radjen, die reeds 18 jaren op de dijk woont, was meteen bereid om te verhuizen toen de zwampexcavator moeilijk langs kon tussen de sluis en zijn gebouw. Hij kreeg uitmuntende ondersteuning van het personeel van Terzol en Poeran met het afbreken van zijn woning en het binnen 24uur opnieuw bouwen ongeveer 20 meter verder landinwaarts. Radjen was enorm onder de indruk van de ondersteuning die hij heeft gehad van het personeel van de ondernemers.

De Jeruzalem ondernemer

De activiteiten waarin Terzol zijn bijdrage aan levert zijn niet allemaal rechtstreeks verbonden aan Ring Harbour, maar dienen ook een breder publiek. Deze manier van ondernemen komt overeen met de bijbelse principes van ‘uit liefde dienend ondernemerschap’ ook wel bekend als de ‘Jeruzalem ondernemer’, waarbij op een economische rendabele manier waarde wordt toegevoegd aan diensten die het welzijn van de mens en het milieu maximaliseren. Naast zijn waardevolle betrokkenheid in de afwatering van Weg naar Zee en omgeving, waarvan de impact zelfs tot Saramacca reikt, heeft hij ook ondersteuning verleend aan het Ministerie van Openbare Werken bij het herstellen van de verzakking aan de Awabasoestraat te Charlesburg. Voor de bewoners te Oldenburg heeft hij een dijk laten maken zodat het zoutwater het land niet meer binnendringt. Doordat de afwatering via de pannen naar de zee plaatsvindt, zijn er heel wat Mangrove plantjes gaan groeien over een gebied van ruim 2 ha. Hiermee heeft Terzol niet alleen bijgedragen aan de afwatering van het gebied, maar ook aan rehabilitatie van het kostbaar Mangrove bos aan de kustvlakte!

Mangrovegordel

Tussen de zee en Ring Harbour bevindt zich ongeveer 2 kilometer zwart Mangrovebos (Parwa) die een totaal gebied van 10ha beslaat. Deze Mangrovegordel langs de kust vormt een uniek ecosysteem waarvan de algemene mechanismen al meer dan vier decennia zijn bestudeerd. De processen die de kustmorphodynamica beheersen bestaan uit een interactie tussen mangroven, hydrodynamica en sedimentmechanica. Twintig procent van de modder die door de Amazone in de Atlantische Oceaan wordt afgevoerd, wordt langs de kust naar het westen getransporteerd door golven en stromingen in discrete modderbanken die zich verplaatsen met een snelheid in de orde van 2 km per jaar. Tijdens de aanwezigheid van een modderbank worden golven gedempt, modder wordt opgevangen en gekoloniseerd door mangroven. Als een modderbank eenmaal gepasseerd is, kunnen de golven de kust weer aanvallen. Dit resulteert in een cyclus van landaanwas en erosie, met een gemiddelde nettowinst van 1 meter kust per cyclus van ongeveer 30 jaar. [2]Mangrove neemt veel koolstofdioxide (CO2) op. Een hectare mangrove bos zet 10x meer CO2 vast dan hetzelfde oppervlakte van tropisch bos. Suriname kan dus ook met haar Mangrovebos mogelijk tientallen miljoenen dollars van de CO2-compliance-markt verdienen. Het is inmiddels bekend dat Mangrove helpt tegen kusterosie, biedt bescherming tegen stormen en vormt een cruciaal onderdeel van de oplossing voor klimaatverandering wereldwijd.

Terzol, die zich heel goed bewust is van het belang van ons Mangrovebos, doet er alles aan om ervoor te zorgen dat deze groene dijk langs de kust niet alleen wordt beschermd, maar ook vermenigvuldigt en uitbreidt. Tussen de zee en de groene strook Mangroven heeft Terzol een dijk laten maken om de bomen te beschermen.

Door ervoor te zorgen dat het Mangrove bos wordt beschermd en verder toeneemt, draagt Terzol bij aan bescherming van het hele kustgebied. Omdat de uitbreiding van het Mangrovebos niet alleen zorgt voor bescherming van de kust en stimulering van ondernemerschap, maar ook inkomsten kan opleveren voor de staat, toont Terzol hiermee aan dat hij met zijn unieke manier van ondernemen een breder publiek en zelfs een heel land kan dienen. Ja, een enkele individu met een visie kan echt een verschil maken met een sneeuwbal effect van positive gevolgen voor zovelen!

Samenwerking met Fabian Esajas

Voor de vermenigvuldiging en uitbreiding van het Mangrovebos, heeft Terzol samen met de meest innovatieve imker in Suriname, de welbekende Fabian Esajas, afspraken gemaakt om bijenteelt te ondernemen.

De bijen worden aangetrokken door de Parwa bloemen en zorgen voor bestuiving, wat resulteert in vermenigvuldiging van het Mangrove bos. Fabian geeft aan dat een liter honing overeenkomt met een bestuiving van ongeveer vijf miljoen Parwa bloemen. Te Weg naar Zee vind er ook veel landbouw plaats waardoor de bijen met hun bestuivingen ook voordelen opleveren voor de landbouwers in dit gebied. Op die manier wordt duurzaam gewerkt aan een “groene” bescherming van de kust op basis van een win-win situatie.

Dit creeert ook mogelijkheden voor stimulering van de productie sector. Naast honing kan de bij namelijk ongeveer zeven bijproducten produceren die gekoppeld kunnen worden aan wel 27 sectoren! En omdat de honing wordt geproduceerd in de natuurlijke habitat van de bij, is het erg aantrekkelijk voor zowel lokale als buitenlandse afnemers. Fabian vertelt dat de internationale prijs van honing nu in de buurt van USD 30-40 per liter is. Om dit in perspectief te plaatsen: Coronie heeft in de jaren 1940-50 , 140000 liter honing geproduceerd. Dat wil zeggen dat Coronie met dezelfde volume tegenwoordig ongeveer USD 1,8 miljoen zou kunnen verdienen!

Op de vraag of hij ook exporteert, geeft Fabian aan dat hij een andere visie heeft. Een die net als Terzol, een mens-gerichte benadering heeft. In plaats van zijn uitstekende internationale reputatie te benutten voor een succesvolle export onderneming, kiest hij ervoor om een verschil te maken in het belang van de medemens. Hij beoogt zijn collega imkers een transformatieve denkwijze bij te brengen door middel van educatie. Met de beschikbare middellen van de IDB worden imkers door hem getrained om innovatief te ondernemen. Zo kunnen zij, zij aan zij, samen werken aan effectieve groei van deze sector. Fabian werkt nu met Tropenuniversiteit Wageningen aan de bouw van een Research & Education Center met een Bijenpark en een Productiepark.

Van ‘Lande’ naar schone ‘pannen’

Dat de zorg voor mens en milieu Terzol diep in het hart zit blijkt ook uit de manier waarop Ring Harbour ontwikkeld wordt. Dit gebied stond bekend als ‘Lande’ omdat het werd gebruikt als vuilstortplaats. In het verleden was Ring Harbour een schelp en zandmijn waarvan de schelpen jaren geleden zijn aangewend om heel veel wegen in Paramaribo te beleggen. Door de afgravingen zijn er pannen en moerassen ontstaan die na het mijnen werden gebruikt om afval in te dumpen.

Letterlijk alles werd gedumpt, van zwaar materieel tot huishoudelijk apparatuur en ongelooflijk veel plastic. Bij het schoonmaken van het terrein werd Terzol verrast met de hoeveelheid afval die hij aantrof. Meters en meters vol plastic en grof vuil zijn maandenlang uitgegraven met een zwampexcavator en afgevoerd met een ponton.

Het zou natuurlijk ideaal zijn om al het uitgegraven afval af te breken en te verwerken. Echter is dat op dit moment nog niet mogelijk in Suriname. Bovendien bleek al het plastic te oud om te recyclen. Afval dat her-gebruikt kon worden zoals oud ijzer e.d. is verkocht en overig onrecyclebaar afval is gepeild en afgedicht. Het plan is om in de toekomst hierop speciale zuiverende bomen te planten. Het schoonmaken van de pannen is een heel lang traject geweest, maar we zijn er nog lang niet.

Deze gigantische schoonmaak heeft veel positieve korte en lange termijn gevolgen voor mens en milieu die verder reiken dan Ring Harbour zelf. Zo zullen de landbouwgewassen van Weg naar Zee niet langer met het vervuild grondwater in aanraking komen en de samenleving zal hierdoor gezondere landbouwproducten kunnen kopen uit dit gebied. Verder wordt het ecosysteem in balans gebracht. De vrolijk springende visjes in de ‘Pannen’ van Ring Harbour getuigen hiervan en de schone pannen zorgen voor een heerlijk vredig en rustgevend ambiance.

Binnenkort wordt dit gebied opengesteld voor het publiek zodat een ieder kan genieten van de gevolgen van deze mega schoonmaak waaraan Terzol, Poeran en hun teams maandenlang hebben geploeterd.

Ondanks Terzol door velen voor gek werd verklaard, koos hij iedere dag weer bewust ervoor de algehele schoonmaak van het terrein voort te zetten. En dat terwijl hij steeds geconfronteerd werd met enorme uitdagingen. Hij hield echter vast aan zijn visie en bleef kracht putten uit zijn geloof en ging iedere dag met vernieuwde kracht aan de slag. “Als je niet kan rennen, dan moet je lopen, en als je niet kan lopen, dan moet je maar kruipen, maar ga door”, zegt Terzol, vastberaden om af te maken waar hij aan begonnen is.

Yes – we can!

Terzol uit zijn dankbaarheid aan de collega ondernemers en hun teams, en vooral aan het Districtsraad en de Ressortsraadsleden die echt hard hun best hebben gedaan. Hij spreekt de hoop uit dat dit gezamenlijk success een positieve impact zal hebben op de groenteprijzen, welke tenslotte de totale bevolking ten goede komt.

R.A. Poeran Building & Construction NV, die tevens een van Staatsolie’s grote contractors is, geeft aan eerder werkzaamheden te hebben uitgevoerd aan de kust van Suriname en heeft ervaring in dit soort werkzaamheden. Dat bleek ook uit de deskundigheid waarmee de uitbaggering heeft plaatsgevonden. Poeran werkt al bijkans een jaar met Terzol en apprecieert de hechte samenwerkingsrelatie. Beide ondernemers staan klaar om de buurt wederom te ondersteunen waar dat nodig is.

Ressortraadslid Dhr. S. Jagroe spreekt zijn dankbaarheid uit naar Terzol, Poeran, het Districtsraad en de overige Ressortsraadleden, de ondernemers en bewoners die allemaal zij aan zij hard hebben gewerkt om het afwateringsprobleem op te lossen. Ondanks aanhoudende regen en de beperkende Covid-19 maatregelen werd het werk gewoon voortgezet. Het gezamenlijk succes hiervan is het bewijs dat door actieve burgerparticipatie en goede onderlinge samenwerking ‘bergen’ verzet kunnen worden. Samen kunnen we een verschil maken. Zoals Mahatma Gandhi ooit eens zei “Be the change you want to see in the world”.